Pokaż mi swoją szafę a powiem ci kim jesteś.

Psychologia ubioru prawdę ci powie. Zajrzyj do swojej szafy. Na pewno są tam ubrania, które bardzo lubisz, takie które zakładasz sporadycznie,  a także takie, które są nieporozumieniem, nabyte  ale dlaczego? I jak ja mogłam w ogóle to kupić? Mamy w naszych szafach swetry czy bluzki, które kiedyś powodowały nasz zachwyt a teraz leżą zakopane na samym dnie.

Czy zastanawiałaś się dlaczego podobają nam się określone ubrania, dlaczego w jednych czujemy się komfortowo i chętnie je zakładamy a w innych, nawet bardziej modnych i drogich czujemy się nieswojo i niekomfortowo? Określając garderobę mówimy zazwyczaj o ulubionych kolorach, długościach i fasonach. Według psychologów, to co mamy na sobie jest odbiciem naszego wnętrza [1].

Większość z nas zgodzi się, że wyjątkową trudnością byłoby noszenie ubrań, które do nas nie pasują, czulibyśmy się wyobcowani, jakby to co nosimy nie należało do nas i nie moglibyśmy o  tym zapomnieć. Taka sytuacja wywoływałaby w nas stres i negatywne emocje. Noszenie ubrania wbrew własnym upodobaniom, według psychologów prowadzi do dysharmonii psychicznej.

ZDRADZA NAS UBIÓR

Po ubiorze możemy też wyczuć sztucznie wytworzony styl, narzucony na siłę by nadać sobie cechy charakteru, których zazwyczaj nie posiadamy, takie jak pewność siebie, solidność, brak problemów czy powaga. Przykładem może być mężczyzna noszący garnitur aby ukryć pod nim swoje kłopoty i nastroje, zapominający jednak o wypastowaniu butów, doborze odpowiednich skarpet, czy nie wypychaniu kieszeni marynarki mnóstwem niepotrzebnych przedmiotów.

Psychologowie zakładają, że brak harmonii w ubiorze jest powiązany z problemami z własną tożsamością, niedostateczną wewnętrzną siłą a także brakiem wiary we własne możliwości [2].

TYPY OSOBOWOŚCI MODOWEJ

Wyróżnia się trzy główne typy osobowości modowej, z których każdy reprezentuje inny stosunek do kompletowania garderoby. Ocena przynależności do danej grupy może nam pomóc poprawić nasze nawyki konsumenckie, by były lepiej dopasowane do konkretnego trybu życia. Typy osobowości modowej są jedynie niezobowiązującym punktem wyjścia do zaplanowania własnej strategii świadomego kompletowania garderoby, nie należy się na nich nadmiernie skupiać.

Pierwszy typ: minimaliści

Minimaliści pragną porządku w modzie, stawiają na trwałość i ponadczasowość. Dążą do usunięcia ze swojego życia wszystkiego, co zbędne, i stworzenia okrojonej, ale atrakcyjnej garderoby.

Poszukiwacze (maksymaliści)

Kochają modę, bacznie podążają za trendami, lubią wyrażanie swojej osobowości za pomocą ubrań. Niektórzy należą do tej grupy z racji zawodu, przykładem są tu pracownicy sektora rozrywkowego lub branży mody. Poszukiwacz lubuje się w posiadaniu garderoby wyszukanej, oryginalnej, pełnej niezwykłości.

Tradycjonaliści

Są grupą pomiędzy minimalistami a maksymalistami. Lubią nowości i cenią oryginalność, jednak nie podążają za modą w takim stopniu jak poszukiwacze. Stawiają na wszechstronność i praktyczność, mają stylową garderobę poprzez uzupełnianie jej nowościami każdego sezonu [3].

Z powyższej analizy najbardziej zbliżonym do mnie profilem jest poszukiwacz z domieszką tradycjonalisty. Kocham modę i uwielbiam poprzez nią wyrażać siebie, nie podążam jednak za nią ślepo i ważna jest też dla mnie praktyczność. A Ty? Jakim typem modowym jesteś?

Osobowość poszukiwacza wybiorą też osoby, które są od mody uzależnione. To uzależnienie zauważane jest w krajach wysokorozwiniętych, dotyczy ludzi niewolniczo trzymających się nakazów mody i ulegających presji dużego logo ze sławnym nazwiskiem. Choć niektórzy z nas wiążą markę z jakością ubrania i tym kierują się przy wyborze, są też tacy, którzy metką chcą zabłysnąć w towarzystwie. Najczęściej są to osoby, które szukają na siłę aprobaty otoczenia, pragną ukryć własną osobowość i indywidualność, jego wnętrze wydaje im się mało interesujące. Przykładem są tu nastolatki, które znanym logiem i metką podnoszą poczucie wartości nieukształtowanej jeszcze osobowości.

OFIARY LOGO

Bijące po oczach loga, które zalewają ostatnio ulice miast, także w Polsce można nazwać snobizmem. Jednakże badania amerykańskich psychologów pokazują złożoność tego problemu. Ten snobizm może być wyrazem braku własnej tożsamości, nie ufaniu własnej intuicji. Taki człowiek nie wierzy, że potrafi ubrać się w sposób, którym podkreśli jego urodę, więc wybiera prosty sposób prezentacji za pomocą ubrania znanej i drogiej firmy.

NIEWOLNICY MODY

Istnieje kilka rodzajów niewolników mody, zależnych od psychicznego podłoża wyboru drogiego i markowego ubrania:

Konformista

To osoba szczególnie wrażliwa na słowa krytyki, boi się ośmieszenia, opinia innych jest dla niej bardzo ważna. Nigdy nie podejmie ryzyka założenia oryginalnej garderoby, nawet gdyby wyglądała w niej fantastycznie.

Ekstremista

Wyraża potrzebę bycia absolutnie niepowtarzalnym. Jest to do tego stopnia ważne, że będąc na imprezie w ubraniu, które się powtórzy u kogoś innego zrezygnuje z zabawy i czym prędzej to przyjęcie opuści. Potrzeba oryginalności w przypadku ekstremisty jest wręcz bliska granicy absurdu. Pod tą przykrywką czai się wewnętrzna pustka, która może wynikać ze stłamszenia niezadowalającą pracą lub nieszczęśliwym związkiem, a często jednym i drugim. Kobieta dotknięta takimi problemami szuka pocieszenia w modzie. Według niej daje to poczucie wyjątkowości i wspaniałości. Ubranie wynosi ją na piedestał. Wewnętrznie przez swoje problemy czuje się bezwartościowa, niegodna doświadczenia miłości, troski i ciepła.

Perfekcjonista

To osoba o nieskazitelnym wyglądzie, znakomicie wyprasowanym ubraniem, nienaganną fryzurą, brodą modnie przystrzyżoną, wręcz od linijki czy idealnym makijażem. W towarzystwie onieśmiela swoim idealnym wyglądem. Przypomina wystylizowanego manekina, często jest wręcz nienaturalna.

Tak na marginesie są to osoby, których od zawsze się bałam i których w swoim życiu unikam. Wydają mi się psychopatyczni i groźni. Ale czy tak jest w rzeczywistości?

Wysyłają w świat przekaz o swojej nieomylności i doskonałym radzeniu sobie z problemami. Ludzie zasypują perfekcjonistów komplementami i pytaniami pełnymi zazdrości, w stylu: jak to robisz, że zawsze jesteś taka idealna? Jednak uważny obserwator wie, że pod tą wymuskaną fasadą znajdziemy duże problemy osobiste. Brak kontroli w swoim życiu nadrabiają kontrolą nad własnym wyglądem, to daje im poczucie władzy.

Snoby

To osoby ostentacyjnie obnoszące się swoimi zasobami materialnymi. Luksusowa odzież zapewnia im podziw. Snoby, które samodzielnie nie podejmują decyzji co do swego ubioru posiłkując się markowymi, gotowymi zestawami, najczęściej nie potrafią też podjąć innych, życiowych decyzji. Zapożyczając cudzy styl i chowając się za drogą metką mogą w głębi czuć się bezwartościowi i nic sobą nie reprezentujący. Snob nie tylko wybierze garderobę z górnej półki i modne zestawy, ale także inne luksusowe dobra, jak samochody. To zapewnia mu poczucie własnej wartości.

RODZAJ UBRAŃ A NASZE PROBLEMY

W naszych szafach gromadzimy ubrania, które mogą o nas dużo powiedzieć. Styl, który preferujemy, rzeczy luźne czy obcisłe, krótkie, długie czy szerokie według psychologów dają nam zarys charakteru i potrzeb człowieka. Na tej podstawie psychologia ubioru pozwala określić to czego nam najbardziej brakuje lub brakowało w dzieciństwie, bowiem to czego potrzebujemy wyrażamy swoim ubiorem. Wybór stylu ubraniowego tłumaczymy sobie mankamentami sylwetki a tak naprawdę wiąże się to z naszymi pragnieniami.

Ubrania luźne i obszerne a analiza z wyglądu

Jeśli w swojej szafie masz większość ubrań luźnych i obszernych to dla psychologów cenna wskazówka. Wybór tej grupy odzieży świadczy o potrzebie wolności na każdym kroku. Osoba taka wymaga przestrzeni do działania i nie znosi żadnych nakazów, zakazów i wszelkich ograniczeń. Źle znosi presję i naciski. Wgłębiając się w psychologiczny zarys tej osoby najprawdopodobniej ma za sobą surowe dzieciństwo, pełne rygorów lub przesadnej, nadopiekuńczej miłości, która nie pozwalała na poczucie swobody i wolności. Człowiek w luźnym ubraniu manifestuje swoją niezależność i niechęć podporządkowania się komukolwiek lub czemukolwiek.

Ubrania obcisłe i ich znaczenie

Ubranie obcisłe, czyli takie, które ściśle przylega do ciała i uwydatnia jego kształty, jest według teorii analizy z wyglądu formą zastępczą przytulania. Takie ubrania wybierają osoby wrażliwe na dotyk i pieszczoty, spragnione takich doświadczeń. Odzież tworząca ścisły kontakt z ciałem, przypominająca drugą skórę jest namiastką czułości. Najprawdopodobniej czułości i ciepła jakiego dana osoba nie zaznała w dzieciństwie od swoich rodziców. Osoba wybierająca przylegające do ciała ubrania jest na ogół pracowita i dobrze zorganizowana. Jako dziecko nagradzana była wyłącznie za wymierne osiągnięcia, wyuczyła w sobie nawyk pracowitości, sumienności i dokładności. W życiu dorosłym boryka się z kłopotami w okazywaniu uczuć inaczej niż poprzez dobrą pracę.

Uniformy

Często też uniformy są ubraniem pod którym łatwo się nam schować. Dają poczucie przynależności do danej grupy np. biznesmenów, bizneswoman i dodają poczucia własnej wartości. Samopoczucie znacznie poprawia się gdy cena garnituru czy garsonki jest wysoka. Uniform należy do ubrania mundurowego, z jednej strony na poziomie jawnym pokazuje ochronę, na poziomie tajnym jest związany z poczuciem zagrożenia.

Garnitur czy mundur to synonim zbroi, zapewnia bezpieczeństwo i anonimowość, łatwo wtopić się w nim w tłum. Uniform okraja nas również z indywidualności, skrywa nasze wnętrze, pozbawia możliwości oceny z wyglądu. Zabieramy innym materiał do analizy z wyglądu. Taki ubiór wpływa na jego posiadacza. Nie jest on skłonny do zwierzeń, nie uzewnętrznia się i nie rozmawia o uczuciach. Mundur zapewnia dyscyplinę i porządek, dlatego  jest wybierany przez pewne instytucje jak wojsko czy policja. By otrzymać wskazówki na temat osoby umundurowanej należy poczekać aż będzie ona po służbie. Jeśli po zdjęciu uniformu nadal ubrany jest  podobnie i szablonowo, to można przypuszczać, że stanowisko bardzo odpowiada jego wewnętrznym potrzebom.

Ubrania wielowarstwowe

Charakterystyczne są też ubrania wielowarstwowe, na tak zwaną cebulkę. Symbolem jest tu odgradzanie się od świata poprzez kolejne warstwy odzieży. Osoba wybierająca taki styl powoli pozbywa się dystansu do innych, bardzo ciężko zaskarbić sobie jej zaufanie. W interpretacji osoby lubiącej  ubierać się warstwowo zwracamy uwagę na wszystkie warstwy ale także każdą z nich osobno. Tutaj temat jest bardziej rozbudowany, analizie poddawany jest kolor, faktura materiału i wzór. Psychologia ubioru mówi, że osoba ubrana w ten sposób często posiada bogate wnętrze, a co za tym idzie mamy tu dużo problemów i spraw. To wpływa na złożoność analizy z wyglądu.

Analiza z wyglądu a przykrótkie spodnie

Ciekawostką jest dla mnie interpretacja psychologiczna wyboru spodni przykrótkich, sięgających kostki lub krótszych. Świadczy to często o skróconym dzieciństwie takiej osoby. Zapewne była zmuszona wcześniej podjąć pracę zarobkową bądź też musiała przejąć obowiązki rodzicielskie nad swoim młodszym rodzeństwem. Jest czasem odzwierciedleniem sytuacji gdy osoba dorastała i uczyła się samodzielności z dala od domu, np. w internacie[1] .

Analiza z wyglądu jest bardzo złożonym procesem, który rozpatruje osobę z ubioru pod każdym względem ze wszystkimi detalami i szczegółami. Opiera się na wnikliwej symbolice kolorów, wzorów, rodzaju materiału, dodatków takich jak nakrycia głowy, biżuteria. Psychologowie oceniają również fryzurę, rodzaj wybieranego obuwia czy dobór torebki.

Każdy z nas ocenia ludzi po wyglądzie i po wyglądzie jest przez innych oceniany. Co do tego nie ma wątpliwości. Warto zawsze być ubranym stosownie do okazji, to procentuje przychylnością i akceptacją otoczenia. Dopasowanie stroju do okazji czy do grupy jest wyrazem szacunku do innych, budzi sympatię. Ubranie się niestosownie, nie zważając na okazję pokazuje brak klasy i niedostatku elementarnej wiedzy, budzi w innych skrępowanie.

PSYCHOLOGIA UBIORU A ETYKA

Wiedza z zakresu psychologii ubioru może okazać się dla nas pożyteczna, daje nam przewagę nad inną osobą. Jesteśmy w stanie odczytać często tajemnice innych, dlatego też pamiętajmy zawsze o etyce i nie zapominajmy, że nie mamy nic delikatniejszego niż nasza psychika. Nie stosujmy tajników psychologii wyglądu by kogoś zranić i spowodować ból. Nie wolno nam nikogo oceniać i z niego szydzić. Wiedzą zdobytą pomagajmy i nie dokładajmy innym trosk.

 

 

Bibliografia:

1. Andrzejewska M. Bogusława” Psychologia ubioru”, 2018, wyd. Ridero
2. Tarczyński Dariusz, „Zrozumieć człowieka z wyglądu. Psychologia ubioru”, 2000, wyd. Studio Astropsychologii

3. Cline L. Elizabeth „Ekoszafa. Ubieraj się dobrze“, 2019, wyd. Prószyński Media Sp. z o.o., www.proszynski.pl. Psychologia ubioru